Vrijdag 26 mei 2023 Trinidad 70 km 530 hm img1125
Na een paar dagen op de Carretera Central, heb ik gisteren halverwege de fietsdag deze weg verlaten en ben ik terug richting de zuidkust gefietst.
Om 6.30 uur staat mijn ontbijt klaar in de binnentuin achter een oud koloniaal pand in het centro historico van Sancti Spiritus. Zoals gebruikelijk doe ik een deel van het verse vruchtensap in een flesje voor onderweg. Het warme broodje -bij mijn ontbijt vandaag- eet ik op met kaas en de omelet neem ik mee voor onderweg.

Een half uur later fiets ik over de historische brug Puente Yayobo de stad uit. Ik pak al snel weer mijn track op richting Trinidad. Deze track is 155 kilometer lang en thuis had ik al bedacht dat ik hier de keuze zou moeten maken om deze track in 1 hele lange fietsdag of 2 korte dagen te fietsen. Het is dus dat laatste geworden.
De weg die ik nu fiets is net als de Carretera Central een tweebaansweg. Af en toe komt er een auto langs, maar vaker zie ik een paard en wagen, een ruiter of een fietser. Ook zie ik af en toe nieuwe Chinese driewielers. Die driewielers zijn soort bromfiets met laadbak erachter. Het is dus een soort bakfiets maar dan met de laadbak aan de achterzijde. Deze driewielers zien er nieuw uit en vallen dus erg op tussen al die oude vervoersmiddelen die hier rijden.
In de buurt van elk dorp hoor ik altijd het geluid van paarden op het asfalt. Bij elk busstation is het een img1174komen en gaan paardenkoetsen.

Vandaag heb fiets ik wat meer over heuvels dan de afgelopen dagen. In het noorden zijn prachtig groene bergen zichtbaar. Banao is het eerste dorp waar ik doorheen kom. Ik probeer er een jugo naturales te kopen. Maar helaas ze hebben geen verse jus. Jammer want de verse jus geeft altijd veel energie en is ook meestal spot goedkoop. Fruitsappen in pak zijn 10 tot 25 keer zo duur en meestal vind ik die niet lekker.
img1179De hoogste heuvel is vandaag 165 meter hoog. Na het hoogste punt heb ik uitzicht over prachtige tropische bergen. Ik stop een paar keer om foto’s te maken van enkele vogels. Met mijn nieuwe camera kan ik heel ver inzoomen. De kunst is dan om mijn camera stil te houden. Ik heb er een ministatief voor meegenomen. Die statief kan ik vaak nergens goed neer zetten. Als alternatief steun ik dan meestal mijn camera af op mijn fiets of fietstas.

Halverwege de ochtend stop ik midden op een brug over een riviertje. Onder me zie ik een vogel staan aan de waterkant. De vogel staat zo stil dat het wel een standbeeld lijkt.
Op een gegeven moment fiets ik weer op zeeniveau. Op een schaduwplek eet ik 2 broodjes met de omelet die ik vanochtend heb meegenomen van mijn ontbijt.
Net voor Trinidad fiets ik een mini bergpas over. De “bergpas” is maar 90 meter hoog, maar het uitzicht vanaf de top is indrukwekkend.img1191

In Trinidad fiets ik eerst door een straat met allemaal huizen die er slecht uit zien. Daarna kom ik al snel in het Centro Historico. In de fraaie oude binnenstad ga ik wandelen. Hoe hebben ze het ooit voor elkaar gekregen om zo een beroerde klinkerweg aan te leggen, vraag ik me af. Er is gewoon niet te fietsen. Bij het “hotel” dat ik in gedachte had staat een man voor het gebouw. Hij wil me naar de Casa Particularis brengen van zijn broer. Een kamer kost er slechts 25 euro inclusief ontbijt. img1196

Iets verderop -in één van de mooiste straten van Trinidad- moet eerst zijn broer door een overbuurvrouw gebeld worden. Even later laat zijn broer me binnen in het oude koloniale pand. Achter het pand met alleen een begane grondvloer, maar wel het dak op 5 meter hoogte, is een trap naar de tweede verdieping van een aanbouw. Tot nu toe was alles super schoon in Cuba. Vandaag is het iets minder schoon en men moet ook nog eerst de kamers schoon maken. Maar dat laatste was natuurlijk wel te verwachten als je al om 12 uur op zoek gaat naar een kamer. Als ik mijn raam open zet kijk ik vanaf mijn bed uit over fraaie groene bergen en de rode pannen daken van de oude stad. Ik heb ook alweer een dakterras, Wat een leuke overnachtingsplaatsen zijn hier steeds.

img1204Voor ik in de middag de stad in loop, vraag ik of ik mijn kamer kan betalen met een 50 euro biljet. Dat kan, zegt de vrouw des huizes, maar ze kan alleen terug betalen in Moneta National. Dat was ook precies mijn bedoeling. Ik heb namelijk geen Peso meer en zo hoef ik niet op zoek te gaan naar een plaats waar ik geld kan wisselen. Ik moet wel even wachten, want ze moet de deur uit om de 4500 Peso bij elkaar te verzamelen.
In de stad is het warm en vochtig. Voor het eerst in Cuba wordt ik overal aangesproken. Kinderen vragen snoepjes, schooiers vragen geld, mannen met een paardenkoets willen me een rondrit geven, obers bieden eten aan en men wil sigaren aan me verkopen.img1216

Ver hoef ik vanmiddag niet te lopen. Mijn kamer is in het mooiste deel van de stad. Bij een café ga ik wat drinken. Er is gratis wifi, maar ook weer niet. Je moet hier blij zijn dat er ergens wifi is, maar nu blijkt dat ik alleen op internet kan als ik eerst een kaartje bij Etecsa koop. Terwijl ik zit te drinken hoor ik plotseling berichten binnen komen. Nu bimg1222egrijp ik er niets meer van, maar ik vind het fijn dat ik na een week eindelijk een keer mijn mail kan nakijken. Mijn ticket bij de KLM nakijken lukt me niet door de matige verbinding. Wel kan ik even op nu.nl het laatste nieuws zien.  Er is ook een bericht over Cuba. Er is crisis hier. De toeristen zijn na Corona niet meer terug gekomen en nu heeft men geen geld meer voor meststoffen. De verwachting is dat hierdoor niet meer voldoende voedsel geoogst kan worden en dat Cuba geen geld heeft om meer voedsel te importeren.

In de avond eet ik een heerlijke vis in een prima restaurant met live-muziek. Het is mijn beste en duurste maaltijd tot nu toe. Voor het eerst komt er ook nog 10% extra op de eindafrekening voor de bediening. Ik zit opeens in een toeristengebied met toeristen prijzen. Naast me zitten 2 jonge Belgische vrouwen. Ik vraag ze of het normaal is dat ze hier 10% extra rekenen. Waarschijnlijk alleen in Trinidad.
In avond lees ik nog in mijn leesboek. Voor een deel doe ik dat met mijn hoofdlampje, omdat de stroom is uitgevallen.

Dinsdag 30 mei 2023 Via Blanca 108 km 542 hm img1329
Zaterdag ben ik van Trinidad naar Cienfuego gefietst. Het was een rustige dag over een paar heuveltjes en een paar fraaie stukken langs de zuidkust. De park bij Laguna Guanaroca was helaas geslotenCienfuego ligt aan een baai. Langs het centrum ligt de statige Paseo Prado. Naar het zuiden toe loopt deze weg naar het kleine schiereiland Punta Gorda.

In één van de villa’s van Punta Gorda had ik een kamer met dakterras aan zee. Toen ik in de middag terug liep van een wandeling door de stad, kwam ik de 2 jonge Belgische vrouwen weer tegen. We zijn toen gezellig samen gaan uit eten. Na het eten zijn we naar Punta Gorda gewandeld.
img1360Zondag en maandag heb ik een doorsteek gemaakt van de zuidkust langs de Caribische Zee naar de noordkust aan de Golf van Mexico. Zaterdag heb ik overnacht in het trieste Colon. Het dorp Colon straalde alleen maar teloorgang uit.

Gisteren leek het even of ik in een andere wereld terecht was gekomen. Met name op de kade langs de Rio San Juan in Matanzas hing zo een positieveimg1377 sfeer. In de oude pakhuizen langs de rivier zitten werkplaatsen en ateliers van een aantal kunstenaars. Daar tussen zitten een aantal restaurants met terras op de kade. Overal lopen met name jonge mensen, die onder anderen aan het skateborden zijn.
Bij een nieuwe wereld hoort ook een nieuw klimaat. In de middag was er bewolking waardoor het niet meer heet was. De eerste dagen op deze trip draaide rond 11 uur steeds de wind. Gisteren draaide de wind niet waardoor ik de hele dag wind mee had.

Ik ben in Hostal Azul. Alles is prachtig blauw geschilderd. Aan de straat is een oud koloniaal pand met 5 meter hoog dak en fraaie meubels. Daarachter is een binnentuin die vol staat met bloembakken. Achter de binnentuin is een spiltrap naar de eerste verdieping. Op de eerste verdieping is mijn kamer met een klein balkon ervoor. Deze indeling heb ik al bij diverse Casa Particulares/hostals gehad op deze reis.

img1370Voor ik vertrek vraag ik de gastheer of ik het beste de Carretera Central of de Via Blanca kan nemen. De Via Blanca heeft iets meer verkeer, maar omdat je daar een extra rijbaan hebt zal ik daar geen last van hebben.
Ik kies voor de Via Blanca omdat die dichter bij de noordkust ligt en ik hoop dat ik daardoor mooiere landschappen zal zien. Heel even is er wat stadsdrukte, maar zodra ik naar het noorden de stad uit klim is het rustig op de weg. Matanzas ligt aan een baai.img1381 Om aan de noordkust te komen moet ik eerst een soort landtong over steken. Ik klim naar een hoogte van 145 meter. Nog voor de top draait de weg naar het westen. Terwijl ik in het noorden de Golf van Mexico zie, zie ik in het zuiden een dal. Er hangt mist in het dal. Het lijkt zo een beetje alsof ik boven de wolken ben. Ik zit met verbazing naar de mist te kijken. Toen ik Matanzas uit fietste heb ik helemaal geen mist gezien.

Tot halverwege de ochtend gaat de Via Blanca door een tropisch bos. Af en toe kan ik vanaf de hoog gelegen weg de kust zien. Daarna ligt de weg dichter bij de zee en er zijn een paar fabrieken.
Bij een monument kan ik naar beneden kijken naar Ja-knikkers die vlak langs de zee staan. Er zweven steeds gieren en fregatvogels langs. Telkens als ik een foto van de volgels wil maken, duiken ze plotseling naar benden de zee in. Ik denk dat er een schol met vissen aan het oppervlakte zwemt. De volgels duiken steeds op hetzelfde punt het water in.

img1398Bij Playa del Este verlaat ik de Via Blanca. Op een paar plaatsen fiets ik naar het strand. Overal in Cuba zijn de straten schoon geveegd en er ligt nergens afval. Behalve hier dus, wat een troep. Wat verder in de richting van het centrum zijn de straten achter het strand gezellig druk. Het strand zelf is niet erg indrukwekkend. In een parkje eet ik mijn lunch.
Dit is het moment waar ik een fles met ijs uit mijn fietstas haal. Zo heb ik het laatste uur fietsen naar Havana lekker koud drinkwater op mijn fiets. Dat drinkwater haal ik deze vakantie altijd uit deimg1415 kraan. Dat is niet aan te raden, maar het smaakt uitstekend, ik word er niet ziek van en het bespaart toch elke dag een paar plastic flessen.   
Net voor ik de Via Blance weer op wil fietsen, zie ik een mooi strand met palmbomen. Er staat een oude blauwe auto geparkeerd. Die auto past mooi in het plaatje met de blauwe zee en de blauwe lucht.

Vandaag fiets ik niet mijn geplande track over de Carretera Central. Nu ik geen lijntje op mijn gps heb staan om te volgen, moet ik oppassen dat ik in Havana niet richting de tunnel fiets. Ik zoek een route langs de zuidzijde van de baai waar Havana aan ligt. Op de kaart zie ik ook een paar veerdiensten liggen, maar ik besluit die niet te nemen en ik fiets door de drukte van de stad onder de baai langs.
Vanaf de zuidzijde fiets ik nu door de sfeervolle straten met vervallen huizen door het centro historico. Op het plein met de kathedraal ga ik in een rustig hoekje zitten. Ik pak mijn reisgids er bij en zie dat er een paar blokken verderop een hostal is.

img1421Net als gisteren heb ik een makkelijke fietsdag gehad. Ik heb de hele dag wind mee gehad en het is maar heel even zonnig en erg warm geweest. Ik besluit te stoppen. Met al die wolken is het lekker koel, maar er is ook veel kans op regen.
Bij het hostal druk ik op de bel. Een voorbijganger klopt op mijn schouder en wijst naar boven. Vanaf een balkon laat iemand een sleutel aan een touw zakken. Voor ik naar binnen ga vraag ik eerst of men nog een kamer vrij heeft en wat de kamer kost. De prijs is slechts 25 euro en ik besluit meteen hier te blijven. Ik wil namelijk zuinig zijn met mijn euro’s. Moneta National heb ik voldoende, omdat ik gisteren kon pinnen. Casa Particulares en over een paar dagen de bus terug moeten in euro’s betaald worden. De euro’s die ik uit Nederland heb meegenomen zijn bijna op.im1430

Via 3 smalle trappen klim ik omhoog naar de hostal met mijn bagage en de fiets. De ingang is niet fraai, maar mijn kamer ziet er prima uit. De kamer zou ook in een boutique hotel passen. We spreken geen ontbijt af, want die willen ze pas om 8 uur serveren en dan wil ik al vertrokken zijn. Voor ik me ga douchen wandel ik eerst nog door de straten rond het hostal. Bij een pizzeria bestel ik 2 blikjes pepsi en een glas jugo. Ik krijg daarna het laatste blikje pepsi en 2 glazen jugo. Dat vind ik ook prima, want ook al is een glas jugo hier vele malen duurder dan op het platteland, met 35 Peso is het nog altijd een stuk goedkoper  dan de 180 Peso voor het blikje.
Op mijn kamer drink ik de pepsi op. Als ik na het douchen weer de stad in wil lopen regent het. Zodra het niet meer hard regent pak ik mijn paraplu en ga ik op zoek naar een restaurant. Na het eten wandel ik nog door de stad.
In de avond lees ik in de woonkamer van het hostal mijn leesboek uit. De dubbele deuren naar het balkon staan open. Zo kan ik meegenieten van de harde muziek van de overburen die op straat aan het feestvieren zijn.

Donderdag 1 juni 2023 Schommelstoelen 105 km 1047 hm
img1465
Gisteren ben ik naar Las Terrazas gefietst. Dit is een eco-dorp in een soort natuurpark met herbebossing van een tropisch regenwoud. Net boven het dorpje ligt het luxe hotel Mokka. Ik ben daar gisteren in de avond naar toe gewandeld. Het hotel ligt op een mooie plek. Ik had de indruk dat er geen gasten waren.

Zoals steeds op deze reis overnacht ik in een casa particulares. Om 6 uur heb ik afgesproken om te ontbijten. Even vraag ik me af of ik niet te vroeg heb afgesproken, want het is nog donker als ik wakker wordt. Op het terras voor het woonhuis, met uitzicht op een fraai stauk regenwoud, eet ik mijn ontbijt.
Om 6.30 uur is het licht en fiets ik verder naar het westen. In het dichte vochtige bos zie ik geen enkel dier, maar de geluiden zijn alsof ik door een oerwoud fiets. Dit is een uniek stukje Cuba.
Heuvel op, heuvel af. Zo fiets ik door het vochtige bos. Een paar keer is er een heuvel met de top net boven de 200 meter hoogte. Op het einde van de weg moet ik even flink door trappen naar een hoogte van 278 meter hoogte op mijn gps.

img1472Gisteren had ik een paar stukken met hele slechte weg op de Carretera Montana. Ik heb besloten hier rechts af te gaan. Zo fiets ik naar de CN, de grotere weg die verder naar het noorden ligt. Ik neem aan dat CN staat voor Carretera Norte.

Na de afslag blijf ik door fraai tropisch bos fietsen. Er zijn nu wel af en toe huizen langs de weg en af en toe een akker. Zoals ik net al schreef, echt een uniek stukje Cuba.
Erg snel gaat het niet op de weg door de heuvels. Vaak is het asfalt best goed, maar helaas moet ik in de afdalingen veel remmen vanwege het slechte wegdek. Als ik op de Carretera Norte kom is het asfalt lange tijd gemiddeld nog slechter. Toch gaat het fietsen sneller. De heuveltjes zijn minder steil, waardoor ik minder hard af daal en ik gewoon door kan fietsen op de slechte stukken asfalt.
Langs de Carretera Norte zijn meer weilanden en akkers. In de weilanden staan veel mooie hoge palmbomen. Veel weilanden zijn behoorlijk kaal. img1487De lijkt me het gevolg van overbegrazing.



Af en toe fiets ik een dorp. Men rijdt heir meer met de ossenwagen dan met paard en wagen. De ossenwagens rijden vaak op een spoor langs de weg. Ik neem aan dat de ossen niet op het asfalt lopen omdat ze niet beslagen zijn met een hoefijzer.
Net voor La Palma begint het te regenen. Ik zie een huis met een veranda. Ik fiets er naar toe en vraag een meisje op een schommelstoel of ik even onder het afdak mag schuilen. Ze geeft aan dat ik maar even in de tweede schommelstoel moet gaan zitten. Ondertussen vraagt ze aan haar ouders of het goed is dat ze even een vreemde gast heeft. Als haar grote broer in de tweede schommelstoel gaat zitten, wordt hij weg gestuurd. Die stoel is voor de gast op de fiets. Ik drink, al schommelend, wat fris en eet een broodje.
Zodra het weer droog is, fiets ik verder naar La Palma. Ik zie prachtige bergen in het zuiden. Daar wil ik naar toe. Ik zie echter ook regenwolken. Ik gok erop om verder te fietsen in de hoop dat ik vandaag het toeristische dorp Vinales kan bereiken.

img1493 Verder fietsen was een slechte keuze. Een paar kilometer na Vinales zit ik op een bankje onder een boom met de paraplu boven me. Een tropische bui barst los. Ineen gedoken probeer ik droog te blijven onder de paraplu. Als het even iets harder gaat waaien valt er een mango uit een boom op mijn paraplu.
Na de regenbui fiets ik verder. Ik zie de bergen, die in de regenwolken verdwenen waren, in het zuiden weer. Dat duurt helaas niet lang. Weer een paar kilometer verder stop ik onder een boom om te schuilen. Op de veranda van het huis achter de booimg1510m zit een man op een schommelstoel. Hij roept me dat ik bij hem moet komen schuilen.
Een tijd lang zit ik op de veranda in een schommelstoel. De man heeft een mooie tuin met veel bloemen. Er vliegt een kolibrie.  De man vraagt of we die vogels in Nederland ook hebben. Als het gaat stort regenen gaan we binnen zitten. Binnen staan ook schommelstoelen in het eenvoudige maar nette huis. We doen allebei een tukje.
Voor ik een uur later weer verder fiets vraag ik of ik binnen een foto mag maken. Ik ben natuurlijk elke avond in een casa particulares, maar dat lijkt me geen doorsnee huis in Cuba.

Erg ver kom ik niet meer vandaag. Al snel fiets ik even met de paraplu. Dan sta ik weer even te schuilen. Ik fiets ook een stukje met de regenjas aan. Ook probeer in met de regenjas aan en de paraplu te fietsen. Maar fietsen met een paraplu is niet te doen.
img1516Zodra ik richting de prachtige bergen naar het zuiden fiets, is het even droog. Berg op fietsen met een regenjas aan is geen goed idee. Dus gaat de jas weer uit. Terwijl de volgende bui nadert zie ik een casa particulares langs de weg. Ik besluit te stoppen. De kamer is niet erg fraai maar ik kan voor mijn kamer op een schommelstoel zitten in een overdekt gedeelte. Ik ben nog niet in Vinales, maar ik zit wel al tussen de aparte heuvels waar dit gebied bekend om is. De kamer is ook nog spot goedkoop. Voor het eerst wordt de kamerprijs in Peso aangegeven. En 1000 Peso is veel te goedkoop.

Helaas is de stroom uitgevallen. Voor ik een warme douche kan nemen, zit ik op de schommelstoel dit verhaal te schrijven. Het regent ook weer en ik ben blij dat ik eindelijk droog zit. Een paar dagen geleden leek het of ik in een andere klimaatzone terecht was gekomen. Nu denk ik dat een paar dagen geleden het regenseizoen is begonnen.img1543
Op maps me zie ik dat ik morgen nog ruim 40 kilometer moet fietsen Pinar del Rio. Ik ben blij dat het me gaat lukken om helemaal tot het geplande eindpunt in Pinar del Rio te fietsen. Ik hoop dat ik morgen ook nog lukt om met de bus naar Havana te gaan. Morgen heb ik het hostal vlak bij het vliegveld, waar mijn fietsdoos staat, gereserveerd. Overmorgen vlieg ik laat in de avond naar huis.

Na het avondeten is het droog en wandel ik een stukje door het dorp met de indrukwekkende Mogotes op de achtergrond. Als ik terug ben maak ik nog een praatje met de heer des huizes. Uiteraard praat ik in mijn gebrekkige Spaans. De man vertelt dat hij in Vinales werkt. Hij noemt dat dorp een stad en zegt dat hij blij dat hij niet in de drukke stad woont. Hij vindt het belachelijk dat je in Vinales 20 euro voor een kamer moet betalen.
Na 1443 kilometer met 7328 hoogtemeters komt er een einde aan een prachtige reis door Cuba. Cuba is door zijn recente geschiedenis een heel bijzinder land. Door de combinatie van communisme, of zoals men het hier noemt socialisme, en de economische blokkade lijkt het land 60 jaar geleden tot stilstand te zijn gekomen.

Het absolute hoogtepunt van Cuba vind ik de hoofdstad Havana, met
* Sfeervolle drukke straten met vervallen prachtige oude huizen in het centro historico
* De architectuur met onder andere de kathedraal, het Capitolo en een aantal fraaie pleinen
* De grote Amerikaanse auto’s uit de jaren 50

Overige hoogtepunten:
* Vele oude koloniale steden als Santiago, Manzanillo, Camagüey, Sancti Spiritus, Trinidad en Matanzas
* Paardenkoetsen, paard en wagens en ruiters
* Alle overige vervoersmiddelen zoals ossenwagens, fietstaxi’s, driewielers en truck voor personenvervoer
* zuidkust ten westen van Santiago
* Dde vele leuke casa particulares met vaak patio, dakterras, uitzicht op zee enzovoort
* Dde heuvels rond Vinales

Cuba is een goedkoop land. Natuurlijk was ik niet in het hoogseizoen en ik heb steeds bij casa particulares overnacht. De kamers in de casa particulares waren steeds per nacht 20 of 25 euro. Dus als je met meerdere personen bent zou dat helemaal spot goedkoop zijn. Eén keer heb ik maar 5 euro voor de kamer betaald. De eerste en de laatste nacht heb ik 50 en 35 euro voor de kamer vlak bij het vliegveld betaald. Bij  de casa particulares kun je ook eten. Onbijt kost standaard € 5,-- en het avondeten € 10,--. Cuba mag dan een straatarm goedkoop land zijn, de casa particulares zijn schoner dan een gemiddeld hotel in Nederland.img1599
De casa particulares en buskaartjes/taxi betaal je met euro’s. Je kunt het beste contant geld meenemen. Ik heb één keer geld opgenomen bij een geldautomaat. Voor een waarde van 110 euro’s aan Peso’s, werd er €167 afgeschreven.
In totaal heb ik € 1947 uitgegeven. Hiervan was 54% (€1040) voor het vliegticket, 2% voor de airporttaxi, 4% voor de bustickets, 20% voor overnachten en 20% voor eten en drinken onderweg. Bij elkaar € 1,35 per kilometer.

Cuba is straatarm, maar zoals in veel communistische landen wel goed georganiseerd met een goed geschoolde bevolking. De Viazul-bussen reden altijd precies op tijd. Ook ontbijt en avondeten was altijd netjes op tijd.
In Cuba kun je vaak heel goedkoop eten. Meestal was dat goedkope eten niet erg lekker en heel weinig. Als je €20 tot €30 uit geeft is het eten een stuk beter. Bij de “duurdere” restaurants heb ik steeds vis gegeten. Die vis was uitstekend. Echt goed vlees heb ik nergens gegeten. Zelfs de kip bij de casa particulares was meestal maar matig.
Veel energie heb ik gehaald uit de jugo de mango (of andere vruchten), Die jus nam ik ook vaak mee van het ontbijt voor onderweg, Op veel plaatsen langs de weg kun je voor 10 tot 20 Peso jugo kopen. Als ze het niet hebben, kun je soms ook refresco krijgen. Refresco was meestal een soort aanmaaklimonade. Frisdrank uit blijk is 15 tot 30 keer duurder en je krijgt dan 2 keer zoveel als de kleine glaasjes jugo of refresco.
Misschien niet aan te raden, maar ik heb overal het kraanwater gedronken. Dat smaakte uitstekend. Vaak legde ik een fles in het vriesvak, zo had ik onderweg lange tijd een blok ijs in mijn tas om de jugo of frisdrank lang koel te houden.